Што такое 193.1?
Артыкул Крымінальнага кодэкса Рэспублікі Беларусь, які пераўтварае ў злачынства любую супольную дзейнасць людзей, шкодзіць развіццю грамадзянскай супольнасці, парушае прынцыпы свабоды аб'яднанняў і не адпавядае міжнародным стандартам правоў чалавека
Артыкул 193.1
Крымінальнага кодэксу Рэспублікі Беларусь
Арганізацыя дзейнасці або ўдзел у дзейнасці палітычнай партыі, іншага грамадскага аб'яднання, рэлігійнай арганізацыі або фонда, у стасунку да якіх маецца законнае рашэнне паўнамоцнага органа аб іх ліквідацыі або прыпыненні дзейнасці, якое ўступіла ў сілу, а таксама арганізацыя дзейнасці або ўдзел у дзейнасці палітычнай партыі, іншага грамадскага аб'яднання, рэлігійнай арганізацыі ці фонда, якія не прайшлі дзяржаўную рэгістрацыю ва ўстаноўленым парадку, пры адсутнасці прызнакаў злачынства, прадугледжанага арт 423.1 КК, - караюцца штрафам, або арыштам, або пазбаўленнем волі на тэрмін да двух год.
Заўвагі
- 1. Пад удзелам у дзейнасці палітычнай партыі, іншага грамадскага аб'яднання, рэлігійнай арганізацыі або фонду ў гэтым артыкуле разумеюцца дзеянні, накіраваныя на дасягненне мэт пазначаных партыі, аб'яднання, арганізацыі або фонду, у тым ліку вызначаных у іх статутных і іншых дакументах.
2. Дзеянне гэтага артыкула не распаўсюджваецца на арганізацыю дзейнасці або ўдзел у дзейнасці палітычнай партыі, іншага грамадскага аб'яднання, рэлігійнай арганізацыі або фонду, у дачыненні да якіх ёсць рашэнне ўпаўнаважанага дзяржаўнага органа, якое ўступіла ў законную сілу, аб прыпыненні іх дзейнасці, накіраванае на ліквідацыю парушэнняў, якія паслужылі падставай для прыпынення дзейнасці, а таксама на арганізацыю дзейнасці або ўдзел у дзейнасці палітычнай партыі, іншага грамадскага аб'яднання, рэлігійнай арганізацыі або фонду, звязаныя з іх дзяржаўнай рэгістрацыяй ва ўстаноўленым парадку.
3. Асоба, якая добраахвотна спыніла дзеянні, прадугледжаныя гэтым артыкулам, і заявіла аб гэтым дзяржаўным органам, вызваляецца ад крымінальнай адказнасці, калі ў яго дзеяннях не ўтрымліваецца складу іншага злачынства. Гэта палажэнне не распаўсюджваецца на асоб, якія ўчынілі аналагічныя дзеянні на працягу двух гадоў пасля добраахвотнага спынення дзеянняў, прадугледжаных гэтым артыкулам.
Пра артыкул 193.1
Максімальная адказнасць - пазбаўленне волі на тэрмін да двух год.
Артыкул 193.1 неабгрунтавана абмяжоўвае свабоду аб'яднанняў у Беларусі
У студзені 2022 году ў Крымінальны кодэкс Рэспублікі Беларусь пасля 2,5 гадовага перапынку быў унесены арт.193.1, які вяртае крымінальную адказнасць за арганізацыю дзейнасці або ўдзел у дзейнасці ў незарэгістраваных аб'яднаннях.
Гэты артыкул, чарговы інструмент запалохвання і ціску на актывістаў грамадзянскай супольнасці, быў уведзены на хвалі масавай ліквідацыі НКА. Толькі з ліпеня 2021 па верасень 2022 года больш за тысячу НКА падпалі пад прымусовую ліквідацыю па рашэнні дзяржорганаў альбо спынілі сваю дзейнасць пад ціcкам неспрыяльных умоваў для працы. Сітуацыя ўскладняецца складанай працэдурай дзяржаўнай рэгістрацыі новых арганізацыяў, якая дазваляе чыноўнікам адвольна заблакаваць рэгістрацыю якой-кольвек новай НКА: некаторыя ініцыятывы дзесяцігоддзямі безпаспяхова падаюць дакументы на рэгістрацыю.
Па папярэдняй рэдакцыі арт. 193.1, якая існавала ў беларускім Крымінальным кодэксе з 2005 па 2019 год, прысуды за ўдзел у дзейнасці незарэгістраваных арганізацый былі вынесены ў дачыненні не менш чым 18 чалавек, а дзясяткам іншых былі вынесеныя афіцыйныя папярэджанні пракуратуры. Пад ціскам міжнароднай супольнасці ў 2019 годзе арт.193.1 быў перанесены ў Адміністрацыйны кодэкс Рэспублікі Беларусь на хвалі агульнай лібералізацыі.
Сама наяўнасць гэтага артыкула перашкаджае нармальнаму развіццю грамадзянскай супольнасці ў краіне. Ён трактуе як злачынства практычна любую самастойную ініцыятыву грамадзянаў. Парушае права грамадзянаў на аб'яднанне і супярэчыць Усеагульнай Дэкларацыі Правоў Чалавека, Міжнароднаму пакту аб грамадзянскіх і палітычных правах ды іншым міжнародным прававым абавязкам, якія ўзяла на сябе Рэспубліка Беларусь. І сваёй жа Канстытуцыі, якая артыкулам 36 замацоўвае права кожнага на свабоду аб'яднанняў.
Крымінальная адказнасць за дзейнасць незарэгістраванай арганізацыі існуе таксама ў Алжыры, Бахрэйне, Мьянме, Егіпце, Угандзе і Сірыі (па дадзеных FIDH).
Гэты артыкул, чарговы інструмент запалохвання і ціску на актывістаў грамадзянскай супольнасці, быў уведзены на хвалі масавай ліквідацыі НКА. Толькі з ліпеня 2021 па верасень 2022 года больш за тысячу НКА падпалі пад прымусовую ліквідацыю па рашэнні дзяржорганаў альбо спынілі сваю дзейнасць пад ціcкам неспрыяльных умоваў для працы. Сітуацыя ўскладняецца складанай працэдурай дзяржаўнай рэгістрацыі новых арганізацыяў, якая дазваляе чыноўнікам адвольна заблакаваць рэгістрацыю якой-кольвек новай НКА: некаторыя ініцыятывы дзесяцігоддзямі безпаспяхова падаюць дакументы на рэгістрацыю.
Па папярэдняй рэдакцыі арт. 193.1, якая існавала ў беларускім Крымінальным кодэксе з 2005 па 2019 год, прысуды за ўдзел у дзейнасці незарэгістраваных арганізацый былі вынесены ў дачыненні не менш чым 18 чалавек, а дзясяткам іншых былі вынесеныя афіцыйныя папярэджанні пракуратуры. Пад ціскам міжнароднай супольнасці ў 2019 годзе арт.193.1 быў перанесены ў Адміністрацыйны кодэкс Рэспублікі Беларусь на хвалі агульнай лібералізацыі.
Сама наяўнасць гэтага артыкула перашкаджае нармальнаму развіццю грамадзянскай супольнасці ў краіне. Ён трактуе як злачынства практычна любую самастойную ініцыятыву грамадзянаў. Парушае права грамадзянаў на аб'яднанне і супярэчыць Усеагульнай Дэкларацыі Правоў Чалавека, Міжнароднаму пакту аб грамадзянскіх і палітычных правах ды іншым міжнародным прававым абавязкам, якія ўзяла на сябе Рэспубліка Беларусь. І сваёй жа Канстытуцыі, якая артыкулам 36 замацоўвае права кожнага на свабоду аб'яднанняў.
Крымінальная адказнасць за дзейнасць незарэгістраванай арганізацыі існуе таксама ў Алжыры, Бахрэйне, Мьянме, Егіпце, Угандзе і Сірыі (па дадзеных FIDH).
Частыя пытанні
Артыкул Крымінальнага кодэкса, які ўсталёўвае крымінальную адказнасць за дзейнасьць у складзе незарэгістраваных (у тым ліку ліквідаваных) аб'яднанняў, фондаў, палітычных партыяў, рэлігійных арганізацыяў.
Паводле свайго зьместу, артыкул 193.1 можа быць ужыты да любой групы грамадзян, якія займаюцца сумеснай дзейнасцю без дзяржаўнай рэгістрацыі.
Па гэтым артыкуле могуць прыцягнуць да адказнасці, напрыклад, калі больш за 3 чалавекі знаходзяцца ў адным месцы і разам, скажам, саджаюць дрэва, спяваюць песню, ці гуляюць у “фанты”.
Фактычна паводле гэтага артыкула любая больш-менш устойлівая супольная дзейнасць людзей можа адвольна трактавацца як “незарэгістраваная арганізацыя”, а значыць – карацца як злачынства.
Канешне, на практыцы далёка не за кожную супольную ініцыятыву ўзбуджаецца крымінальная справа, але да пераносу артыкула 193.1 у Адміністрацыйны кодэкс, ён ужываўся, з большага, да тых, каго беларуская ўлада лічыць сваімі апанентамі. Толькі ў Беларусі да “апазіцыі” звычайна залічаюць усіх, хто спрабуе думаць і рабіць самастойна, праяўляе ўласную ініцыятыву. Напрыклад, калі людзі спрабуюць зладзіць незалежнае назіранне ці праводзяць конкурсы для школьнікаў і студэнтаў па-беларуску, альбо аб'ядноўваюцца дзеля абароны бяздомных жывёл.Папярэджанні аб тым, што людзі будуць прыцягнутыя да крымінальнай адказнасці за дзейнасць без рэгістрацыі, выносіліся экалагічным, маладзёжным, сацыяльным арганізацыям таксама.
Па гэтым артыкуле могуць прыцягнуць да адказнасці, напрыклад, калі больш за 3 чалавекі знаходзяцца ў адным месцы і разам, скажам, саджаюць дрэва, спяваюць песню, ці гуляюць у “фанты”.
Фактычна паводле гэтага артыкула любая больш-менш устойлівая супольная дзейнасць людзей можа адвольна трактавацца як “незарэгістраваная арганізацыя”, а значыць – карацца як злачынства.
Канешне, на практыцы далёка не за кожную супольную ініцыятыву ўзбуджаецца крымінальная справа, але да пераносу артыкула 193.1 у Адміністрацыйны кодэкс, ён ужываўся, з большага, да тых, каго беларуская ўлада лічыць сваімі апанентамі. Толькі ў Беларусі да “апазіцыі” звычайна залічаюць усіх, хто спрабуе думаць і рабіць самастойна, праяўляе ўласную ініцыятыву. Напрыклад, калі людзі спрабуюць зладзіць незалежнае назіранне ці праводзяць конкурсы для школьнікаў і студэнтаў па-беларуску, альбо аб'ядноўваюцца дзеля абароны бяздомных жывёл.Папярэджанні аб тым, што людзі будуць прыцягнутыя да крымінальнай адказнасці за дзейнасць без рэгістрацыі, выносіліся экалагічным, маладзёжным, сацыяльным арганізацыям таксама.
Дакладна не. Артыкул 193.1 выкарыстоўваецца толькі тады, калі дзейнасць незарэгістраванай арганізацыі не нанесла ніякай грамадскай шкоды. Яна нават можа быць карыснай для грамадства – і ўсё роўна для прыцягнення да адказнасці дастаткова самога факта дзейнасці без рэгістрацыі. У Крымінальным кодэксе Беларусі ёсць асобныя артыкулы, якія тычацца тэрарыстычных і экстрэмісцкіх арганізацый, а калі незарэгістраваная арганізацыя наносіць шкоду грамадзянам – то выкарыстоўваецца не артыкул 193.1, а артыкул 193. Гэта іншая норма крымінальнага кодэкса:
Артыкул 193. Арганізацыя або кіраўніцтва грамадскім аб'яднаннем, рэлігійнай арганізацыяй, якія пасягаюць на асобу, правы і абавязкі грамадзян
1. Арганізацыя або кіраўніцтва палітычнай партыяй, іншым грамадскім аб'яднаннем, рэлігійнай арганізацыяй, дзейнасць якіх спалучана з гвалтам над грамадзянамі, або з прычыненнем ім цялесных пашкоджанняў, або з іншымі замахамі на правы, свабоды і законныя інтарэсы грамадзян, або з перашкодай выкананню грамадзянамі іх дзяржаўных , грамадскіх, сямейных абавязкаў, - караюцца арыштам на тэрмін да шасці месяцаў або пазбаўленнем волі на тэрмін да двух гадоў.
Артыкул 193. Арганізацыя або кіраўніцтва грамадскім аб'яднаннем, рэлігійнай арганізацыяй, якія пасягаюць на асобу, правы і абавязкі грамадзян
1. Арганізацыя або кіраўніцтва палітычнай партыяй, іншым грамадскім аб'яднаннем, рэлігійнай арганізацыяй, дзейнасць якіх спалучана з гвалтам над грамадзянамі, або з прычыненнем ім цялесных пашкоджанняў, або з іншымі замахамі на правы, свабоды і законныя інтарэсы грамадзян, або з перашкодай выкананню грамадзянамі іх дзяржаўных , грамадскіх, сямейных абавязкаў, - караюцца арыштам на тэрмін да шасці месяцаў або пазбаўленнем волі на тэрмін да двух гадоў.
- Тыя ж дзеянні, звязаныя з арганізацыяй або кіраўніцтвам палітычнай партыяй, іншым грамадскім аб'яднаннем, рэлігійнай арганізацыяй, указанымі ў частцы першай гэтага артыкула, якія не прайшлі ва ўстаноўленым парадку дзяржаўную рэгістрацыю, - караюцца арыштам на тэрмін да шасці месяцаў або пазбаўленнем волі на тэрмін да трох гадоў.
На жаль, гэта далёка не проста. Беларускія ўлады стварылі складаную працэдуру рэгістрацыі, якая дазваляе не даваць легальнага статусу, абгрунтоўваючы гэта туманымі ды іррацыянальнымі інтэрпрэтацыямі закону ды інструкцыяў. А нярэдка органы юстыцыі адмаўляюць на падставах, якія зусім не прапісаныя ў законе! Шмат якім арганізацыям беспадстаўна і незаконна адмаўляюць у рэгістрацыі па некалькі разоў запар.
Цяпер у Беларусі працуе вялікая колькасць незарэгістраваных грамадскіх арганізацый – не менш за некалькі соцень. Гэтыя арганізацыі займаюцца сацыяльнай, праваабарончай, спартовай, дабрачыннай дзейнасцю, а таксама аховай навакольнага асяроддзя і абаронай меншасцяў.
Цяпер у Беларусі працуе вялікая колькасць незарэгістраваных грамадскіх арганізацый – не менш за некалькі соцень. Гэтыя арганізацыі займаюцца сацыяльнай, праваабарончай, спартовай, дабрачыннай дзейнасцю, а таксама аховай навакольнага асяроддзя і абаронай меншасцяў.
Добрае пытанне! Да 2022 года паводле Канстытуцыі Беларусі грамадзяне не мелі права звяртацца ў Канстытуцыйны суд з індывідуальнымі скаргамі на парушэнне сваіх правоў. У новай рэдакцыі канстытуцыі ад 2022 года такая магчымасць з’явілася, але на практыцы яна не працуе, бо няма адмысловага закона, які б прапісваў гэтую працэдуру.
Такі адмыслова закон цяпер распрацоўваецца, але да моманту ўступлення яго ў сілу, калі запрацуе рэальна механізм індывідуальнай канстытуцыйнай скаргі, пройдзе яшчэ шмат часу. Апроч таго, скаргу змогуць падаць толькі тыя асобы, якія будуць прыцягнутыя па артыкуле 193.1 да крымінальнай адказнасці і пройдуць усе стадыі абскарджання.
Сітуацыя ўскладняецца яшчэ і тым, што пры ўвядзенні артыкула 193.1 у Крымінальны кодэкс Канстытуцыйны суд ужо даў кепскае заключэнне, якое не адпавядае міжнародным стандартам: маўляў, гэты законапраект адпавядае нормам правоў чалавека. Можа стацца, што гэтае папярэдняе заключэнне стане перашкодай аб’ектыўнаму разгляду будучых індывідуальных канстытуцыйных скаргаў па пытаннях асуджаных па артыкуле 193.1.
Такі адмыслова закон цяпер распрацоўваецца, але да моманту ўступлення яго ў сілу, калі запрацуе рэальна механізм індывідуальнай канстытуцыйнай скаргі, пройдзе яшчэ шмат часу. Апроч таго, скаргу змогуць падаць толькі тыя асобы, якія будуць прыцягнутыя па артыкуле 193.1 да крымінальнай адказнасці і пройдуць усе стадыі абскарджання.
Сітуацыя ўскладняецца яшчэ і тым, што пры ўвядзенні артыкула 193.1 у Крымінальны кодэкс Канстытуцыйны суд ужо даў кепскае заключэнне, якое не адпавядае міжнародным стандартам: маўляў, гэты законапраект адпавядае нормам правоў чалавека. Можа стацца, што гэтае папярэдняе заключэнне стане перашкодай аб’ектыўнаму разгляду будучых індывідуальных канстытуцыйных скаргаў па пытаннях асуджаных па артыкуле 193.1.
Пакуль артыкул існуе і можа быць выкарыстаны ў любы момант, ён працуе як сродак псіхалягічнага ціску, і негатыўна ўплывае на развіццё грамадства. Ён прымушае замаўчаць існуючыя грамадскія ініцыятывы, спрыяе іх прыхаванасці ад грамадства, замарожвае любую грамадскую дзейнасць як патэнцыйна небяспечную.
Гэта важная праблема, бо яна закранае інтарэсы істотнай часткі грамадства – насамрэч мільёны беларусаў з’яўляюцца сябрамі розных ініцыятываў і суполак. Напрыклад, суполкі ў інтэрнэце ўлады часам трактуюць як прыналежныя да незарэгістраваных груп і арганізацый. А ёсць яшчэ розныя нефармальныя структуры як бацькоўскія камітэты ці клубы аматараў пагуляць у гульнявыя віды спорта па выходных! Кожная з такіх структур можа патрапіць пад крымінальную адказнасць – бо кожная з іх валодае прыкметамі незарэгістраванай арганізацыі.
Да таго ж, з 2021году было ліквідавана вельмі шмат арганізацый – на верасень 2022 года гэтая лічба перавысіла 1000 НКА, што падпалі пад ліквідацыю. Гэта прыкладна траціна ўсяго сектара беларускіх НКА – і бадай што самая актыўная яго частка.
Да таго ж, з 2021году было ліквідавана вельмі шмат арганізацый – на верасень 2022 года гэтая лічба перавысіла 1000 НКА, што падпалі пад ліквідацыю. Гэта прыкладна траціна ўсяго сектара беларускіх НКА – і бадай што самая актыўная яго частка.
Такога артыкулу няма ні ў адной краіне СНД ці Еўропы, і досвед паказвае, што хаос не наступае. Наадварот, гарманічнае развіццё няўрадавай ініцыятывы пачынаецца менавіта ў незарэгістраваным статусе. І толькі потым, прыцягнуўшы прыхільнікаў, фінансы, назапасіўшы досвед – людзі задумваюцца пра складанне статута, выбары старшыні і скарбніка, а значыць для іх паўстае патрэба рэгістрацыі юрыдычнай асобы. І наадварот – шматлікія ініцыятывы не маюць патрэбы ў рэгістрацыі, бо яны застаюцца на лакальным, нізавым узроўні, ім папросту не трэба грувасткая фармальная структура.
Такая верагоднасць існуе. Артыкул 193-1 робіць незаконнай практычна любую сумесную дзейнасьць без дзяржаўнай рэгістрацыі.
Гэта не так. У большасці краін свету людзі могуць пачаць супольную дзейнасць і аб’яднацца ў арганізацыю без аніякага дзяржаўнага дазвола. Пытанне ці рэгістраваць ім юрыдычную асобу, ці не – гэта асобнае пытанне, рэгістрацыя з’яўляецца правам, а не абавязкам людзей. Звычайна арганізацыю рэгіструюць тады, калі супольная ініцыятыва атрымлівае нейкую ўстойлівасць: з’яўляецца бюджэт, сталыя ці буйныя ахвяраванні, наймаюцца штатныя супрацоўнікі і г.д. Але далёка не кожнай ініцыятыве гэта патрэбна і большасць з іх здольная дзейнічаць без утварэння юрыдычнай асобы.
Згодна з супольнымі Кіруючымі прынцыпамі свабоды асацыяцый, якія распрацаваныя БДІПЧ АБСЕ і Венецыянскай камісіяй Рады Еўропы, заканадаўства не павінна патрабаваць абавязковай афіцыйнай рэгістрацыі аб'яднанняў. Замест гэтага, аб'яднанням трэба даваць магчымасць выкарыстоўваць механізмы прававой абароны для адстойвання сваіх правоў незалежна ад таго, прайшлі яны рэгістрацыю ці не. Не варта забараняць аб'яднанне толькі па той прычыне, што яно не мае статусу юрыдычнай асобы.
У 2011 годзе Венецыянская камісія Савета Еўропы ў спецыяльным заключэнні па артыкуле 193.1 Крымінальнага кодэкса Беларусі заявіла, што «само існаванне артыкула 193.1 аказвае замарожвальнае ўздзеянне на дзейнасць няўрадавых арганізацый» і што «абмежаванне з'яўляецца настолькі жорсткім, што яно абмяжоўвае не толькі свабоду аб'яднанняў, але і свабоду меркаванняў ды свабоду іх выказвання ў неапраўданай ступені».
Згодна з супольнымі Кіруючымі прынцыпамі свабоды асацыяцый, якія распрацаваныя БДІПЧ АБСЕ і Венецыянскай камісіяй Рады Еўропы, заканадаўства не павінна патрабаваць абавязковай афіцыйнай рэгістрацыі аб'яднанняў. Замест гэтага, аб'яднанням трэба даваць магчымасць выкарыстоўваць механізмы прававой абароны для адстойвання сваіх правоў незалежна ад таго, прайшлі яны рэгістрацыю ці не. Не варта забараняць аб'яднанне толькі па той прычыне, што яно не мае статусу юрыдычнай асобы.
У 2011 годзе Венецыянская камісія Савета Еўропы ў спецыяльным заключэнні па артыкуле 193.1 Крымінальнага кодэкса Беларусі заявіла, што «само існаванне артыкула 193.1 аказвае замарожвальнае ўздзеянне на дзейнасць няўрадавых арганізацый» і што «абмежаванне з'яўляецца настолькі жорсткім, што яно абмяжоўвае не толькі свабоду аб'яднанняў, але і свабоду меркаванняў ды свабоду іх выказвання ў неапраўданай ступені».
Юрыдычныя заключэнні і звароты арганізацый
БХК звярнуўся ў міжнародныя структуры.
... чым уводзіць дадатковыя механікі ціску на грамадзянскую супольнасць.
Заключэнне па адпаведнасці арт. 193.1 Канстытуцыі і міжнародным актам, ратыфікаваным краінай.
Абмяжоўваецца не толькі свабода аб'яднанняў, але і свабода меркаванняў і іх выказванне, у неапраўданай ступені.
Практыка выкарыстання 193.1
Гісторыя прымянення
1
Увядзенне артыкула (2005)
Артыкул 193.1 быў уведзены 15 снежня 2005 на хвалі падрыхтоўкі беларускіх уладаў да прэзідэнцкіх выбараў 2006, мэтай якой было ўдаскналенне прававых механізмаў палітычных рэпрэсій. У той час было выдадзена некалькі нарматыўных актаў, якія істотным чынам абмежавалі магчымасці для палітычных дзеянняў з боку апазыцыі і ўзмацнілі санкцыі за “палітычныя” правапарушэнні.
2
Пакаранні і папярэджанні (2005-2019)
Па артыкуле былі асуджаныя не менш за 18 чалавек. Асноўная колькасць прыцягненняў паводле артыкулу прыпала на 2006 і 2007 гады (перад- і паслявыбарчы перыяд). Дакладная колькасць папярэджаных і асуджаных не вядомая.
3
Адмена артыкула (2019)
Грамадзянская супольнасць актыўна адвакатавала адмену арт. 193.1 і скасаванне забароны на дзейнасць незарэгістраваных аб’яднанняў ва ўсіх актах заканадаўства Рэспублікі Беларусь.
На фоне агульнай лібералізацыі палітычнага рэжыму ў чэрвені 2019 арт. 193.1 быў перанесены з Крымінальнага кодэксу ў Кодэкс аб адміністрацыйных правапарушэннях.
На фоне агульнай лібералізацыі палітычнага рэжыму ў чэрвені 2019 арт. 193.1 быў перанесены з Крымінальнага кодэксу ў Кодэкс аб адміністрацыйных правапарушэннях.
4
Вяртанне артыкула (2022)
Законам ад 5.01.2022 артыкул 193.1 быў вернуты ў Крымінальны кодэкс і зноў набыў моц ад 22.01.2022, ізноў на хвалі рэпрэсій. Тэкст артыкула амаль ідэнтычны таму, які існаваў да 2019 года. Адзінае новаўвядзенне - палажэнне пра тое, што арт. 193.1 не будзе прымяняцца ў выпадках, калі прымяняецца больш суровы арт. 423.1 КК РБ, які тычыцца невыканання рашэння пра прыпыненне і ліквідацыю арганізацый, прызнаных экстрымісцкімі.
Задайце пытанне ці паведаміце пра інцыдэнт
Паведаміце пра выпадак прымянення артыкула або пакіньце ў форме сваё пытанне і атрымайце адказ на email.